Nadchodzące Święta Bożego Narodzenia będą drogie. Co prawda inflacja spada, ale oznacza to jedynie, że ceny rosną wolniej (wciąż rosną). Nie ma co liczyć też na to, że spadną do poziomów, jakie notowaliśmy rok czy dwa lata temu. Przeprowadzone ostatnio badania nie napełniają optymizmem. Wielu Polaków nie posiada żadnych oszczędności, a spora grupa uszczupli swój budżet, by zorganizować przyjęcie.
Jak sfinansujemy Święta?
Jak wynika z najnowszej edycji badania nastrojów konsumenckich przeprowadzonego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH), niemal dwie trzecie Polaków sfinansuje tegoroczne Święta Bożego Narodzenia z oszczędności. Wiele gospodarstw domowych nie zdołało odłożyć środków i zdecydowało się na pożyczkę z instytucji finansowych bądź od rodziny lub znajomych.
Z badań wynika, że co dziesiąte gospodarstwo domowe pożycza pieniądze na święta. Z kolei co trzecie gospodarstwo domowe przeznaczy na Boże Narodzenie mniej pieniędzy niż przed rokiem. Największy odsetek respondentów (51,5 proc.) deklarujących ograniczenie wydatków świątecznych mieszka w województwie świętokrzyskim. Na drugim krańcu jest województwo opolskie, w którym co piąty ankietowany odpowiedział, że wydatki będą mniejsze niż rok temu.
Inflacja nas przytłacza
- Trzeba mieć na uwadze, że święta są finansowane nie tylko z bieżących dochodów, ale ze środków odkładanych w całym roku. Wskutek wysokiej inflacji w pierwszej połowie roku wiele gospodarstw domowych nie zdołało odłożyć środków na zwiększenie wydatków świątecznych - mówi dr Sławomir Dudek, ekonomista SGH i współautor badania. - Dodatkowo, inflacja zjadła siłę nabywczą odłożonych pieniędzy.
Jak zauważa, pokłosie rekordowo wysokiej inflacji, która została odnotowana w Polsce zwłaszcza na początku 2023 r., wciąż wpływa na bieżące wydatki Polaków. Dlatego gospodarstwa domowe w celu sfinansowania wydatków świątecznych, w tym prezentów, najczęściej sięgają po zgromadzone wcześniej oszczędności. W ten sposób postąpi niemal dwie trzecie ankietowanych. Istotnym źródłem finansowania świąt są także premie otrzymywane w miejscach pracy. Co dziesiąte gospodarstwo domowe zdecydowało się na pożyczkę albo w instytucji finansowej, albo od rodziny i znajomych.
Co piąty Polak nie ma oszczędności
Z kolei z badania Krajowego Rejestru Długów „Barometr oszczędności 2023” wynika, że co 5. rodak nie posiada żadnych oszczędności. Co 4. ma zgromadzone skromne kwoty nieprzekraczające 5 tys. zł. Natomiast 23 proc. konsumentów odłożyło ponad 20 tys. zł.
W badaniu KRD aż 35 proc. respondentów przyznaje, że w przypadku utraty pracy, oszczędności wystarczyłyby im tylko na miesiąc. Najliczniejsza grupa, bo 40 proc. badanych, ocenia, że byłaby w stanie utrzymać się przez pół roku. Co 4. Polak spośród tych, którzy zakumulowali gotówkę, twierdzi, że mógłby przeżyć dzięki niej rok lub nawet dłużej.
Warto odkładać pieniądze
– Obecne warunki gospodarcze z jednej strony nie sprzyjają gromadzeniu oszczędności z powodu wysokich kosztów życia, a z drugiej właśnie skłaniają do odkładania pieniędzy. Teraz bowiem zmaterializował się pesymistyczny scenariusz, który jeszcze rok, dwa lata temu wydawał się nierealny – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.
- Bieżące wydatki pochłaniają lwią część dochodów, siła nabywcza konsumentów znacznie zmalała, więc wiele osób zderzyło się z trudną rzeczywistością ekonomiczną. Musiały one ograniczyć nieskrępowaną wcześniej konsumpcję i zmobilizować się do bardziej świadomego zarządzania finansami. Jeśli tylko mogą przebudować portfel wydatków, powinny to zrobić i odkładać choćby niewielkie sumy, które zapewnią im bezpieczeństwo finansowe w przyszłości – dodaje Łącki.
Opracowano na podstawie:
- Badania nastrojów konsumenckich (Sytuacja na rynku consumer finance) Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) oraz Instytutu Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH)
- „Barometru oszczędności 2023” Krajowego Rejestru Długów