Sprzedaż śmigłowców Black Hawk (UH-60 i pochodnych wersji) podlega bardzo surowym regulacjom, ponieważ to produkt obronny objęty amerykańską kontrolą eksportu broni. Oto kluczowe warunki i ograniczenia:
---
1. Wymagana zgoda rządu USA (DSCA i ITAR):
Black Hawki są produkowane przez firmę Sikorsky (należącą do Lockheed Martin) i klasyfikowane jako broń wojskowa zgodnie z przepisami ITAR (International Traffic in Arms Regulations).
Sprzedaż zagraniczna odbywa się wyłącznie za zgodą Departamentu Stanu USA przez DSCA (Defense Security Cooperation Agency).
Istnieją dwie główne formy sprzedaży:
FMS (Foreign Military Sales) – sprzedaż międzypaństwowa, zatwierdzana przez Kongres USA.
DCS (Direct Commercial Sales) – bezpośrednia sprzedaż między firmami, ale nadal wymaga zezwolenia Departamentu Stanu USA.
---
2. Kupujący musi być zaufanym partnerem USA:
Zakup Black Hawków jest dostępny tylko dla państw sojuszniczych, zwykle członków NATO, sojuszy regionalnych lub bliskich partnerów strategicznych.
USA ocenia ryzyko użycia śmigłowców niezgodnie z ich przeznaczeniem (embargo, wojny domowe, terroryzm itp.).
---
3. Licencje eksportowe (ITAR):
Każda sprzedaż lub re-eksport śmigłowca lub nawet jego części (np. wirników, awioniki) wymaga licencji ITAR.
Naruszenie tych przepisów grozi poważnymi sankcjami, w tym karnymi i cywilnymi.
---
4. Kontrakt serwisowy i kontrola użytkowania:
Umowy sprzedaży często zawierają zapisy o zakazie dalszej odsprzedaży bez zgody USA.
Klient zobowiązuje się do przestrzegania określonego trybu użytkowania, np. tylko dla celów obronnych, misji cywilnych lub ratowniczych.
---
5. Ograniczenia w Polsce:
W Polsce zakup śmigłowców wojskowych (nawet dla firm prywatnych) podlega zgodzie MON i koncesji MSWiA (jeśli mają służyć do zadań z zakresu ochrony, np. transport wartości lub operacje specjalne).
Każdy podmiot planujący sprzedaż Black Hawków w Polsce musiałby mieć pozwolenie na obrót uzbrojeniem, uzyskać zgody USA, a także podpisać ścisłą umowę serwisową i kontrolną z producentem.
---