Fundusze ETF - czym są i jak działają?

Czym jest ETF?

ETF to skrót od ang. słów Exchange Traded Fund. W przetłumaczeniu na język polski oznacza fundusz notowany na giełdzie. ETF-y to zatem rodzaj funduszy inwestycyjnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, tak jak w przypadku obligacji, akcji oraz innych instrumentów finansowych będących celem lokowania oszczędności. Aby jeszcze lepiej zrozumieć miejsce funduszy ETF, można stwierdzić, że w praktyce stanowią one pewne połączenie akcji oraz konwencjonalnych funduszy inwestycyjnych. Dzięki temu w przypadku Exchange Traded Fund można korzystać z niewątpliwych zalet obu tych instrumentów.

Po pierwsze, fundusze ETF to najczęściej określone zestawy instrumentów finansowych, którymi zarządzają profesjonaliści. Konkretne ETF-y mogą zawierać akcje, obligacje i inne instrumenty.

Po drugie, jednostki funduszy ETF podobnie jak dobrze znane większości inwestorów akcje można sprzedawać i nabywać w dowolnym momencie sesji giełdowej. Jednocześnie możliwe jest od razu zlecenie kupna innych instrumentów za środki z rachunku maklerskiego czy wymiana na pieniądze.

Skąd wzięły się ETF-y?

Początkowo pojawiły się zagraniczne ETF-y, co miało miejsce w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych na początku lat 90. ubiegłego wieku. W Polsce po praz pierwszy fundusze ETF zaistniały po 2010 roku. Strategia inwestycyjna z udziałem ETF-ów zyskuje jednak na popularności dopiero od kilku lat. Obecnie inwestować można nie tylko w dany ETF notowany na polskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Coraz więcej osób decyduje się na inwestowanie w ETF-y notowane na innych giełdach.

Obecnie głównym dostawcą ETF-ów na polskim rynku jest BETA ETF. To nowoczesna marka funduszy inwestycyjnych, które powstały przy współpracy AgioFunds TFi oraz BETA Securities Poland. Koordynatorem i animatorem dostępnej oferty jest Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska. W dostępnej ofercie znajduje się 11 produktów inwestycyjnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych.

ETF-y - pasywne fundusze inwestycyjne

Większość funduszy ETF reprezentuje inwestowanie pasywne. Nie zarządza nimi żadna grupa osób, która na co dzień stara się osiągnąć jak najlepszy wynik poprzez stosowaną politykę. ETF jako jednostka uczestnictwa stanowi udział w całkowitych aktywach funduszu. ETF-y odwzorowują więc wzrosty oraz spadki danego indeksu giełdowego czy kondycji spółek wchodzących w skład tego indeksu. Przykładem może być amerykański indeks S&P 500. W skład indeksu wchodzi 500 czołowych spółek z Wall Street.

Osoby wybierające ETF mogą nabyć akcje należące do wszystkich spółek skupionych w obrębie danego indeksu jednocześnie i w odpowiednich proporcjach. Dokonując tego pojedynczo, z pewnością zajęłoby to wiele czasu i było dość trudne. Ponadto osiągnięcie takiego celu inwestycyjnego wiązałoby się z bardzo wysokimi kosztami transakcyjnymi. Zamiast tego można skorzystać z gotowego przedmiotu obrotu, jakim jest gotowa część koszyka akcji, czyli właśnie ETF.

Sposób, w jaki działa ETF w stosunkowo prosty sposób, umożliwia szybką i dość szeroką dywersyfikację. Możliwe jest rozdzielenie posiadanych środków na różne inwestycje jednocześnie. Ponadto fundusze ETF to także szeroki rozkład ryzyka oraz niższe koszty zarządzania. Takie jednostki uczestnictwa mogą być lepszym wyborem niż tradycyjne fundusze inwestycyjne.

Fundusze ETF można podzielić na dwa rodzaje:

• fundusze dystrybucyjne - ETF-y, z których regularnie wypłacane są dywidendy,

• fundusze akumulacyjne - ETF-y reinwestujące dywidendy.

ETF-y wykorzystywane są także przez inwestorów aktywnych, którzy np. grają na spadki danego indeksu. Można też spotkać fundusze ETF zarządzane aktywnie, którymi zarządzają osoby, choć nadal podlegają one wycenie i są notowane na giełdzie.

Należy pamiętać, że Exchange Traded Fund i opis zalet tego rodzaju funduszu inwestycyjnego nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej, porady inwestycyjnej ani nie daje gwarancji realizacji założonego celu inwestycyjnego. ETF-y podobnie jak inne instrumenty uczestniczą w obrocie giełdowym. Opłacalność inwestycji może być różna w zależności od różnych czynników, w tym sytuacji rynkowej czy podjętej strategii inwestycyjnej.

Fundusze ETF a fundusze inwestycyjne - czym się od siebie różnią?

Wiele osób, które myślą o zainwestowaniu kapitału na giełdzie, z pewnością borykają się z problemem wyboru instrumentu finansowego. Zastanawiając się, czym dokładnie są fundusze ETF, warto porównać je z funduszami inwestycyjnymi i podkreślić, czym się od siebie różnią. Może to pomóc w podjęciu kluczowej decyzji.

Zarówno fundusze ETF, jak i fundusze inwestycyjne to opcja inwestowania w zdywersyfikowane portfele aktywów. Znacznie jednak różnią się od siebie m.in. pod względem kosztów, obracania nimi czy strukturą. W szczególności należy tu podkreślić takie kwestie jak:

• sposób obrotu aktywami - ETF-y są notowane na giełdzie i można je kupować oraz sprzedawać w czasie rzeczywistym, tak jak w przypadku akcji. Przy funduszach inwestycyjnych, ich nabycie możliwe jest na koniec dnia roboczego po cenie także ustalanej o tej porze,

• dywersyfikacja - ETF-y to możliwość inwestowania w szeroki zakres aktywów, m.in. obligacji, akcji, nieruchomości czy surowców. Dzięki temu inwestorzy mają dostęp do zróżnicowanego portfela. Takich możliwości nie ma w przypadku funduszu inwestycyjnego. W tym przypadku to znacznie mniejszy wybór aktywów i tym samym większe ryzyko związane z podejmowanymi inwestycjami,

• koszty - fundusze ETF to najczęściej niższe koszty zarządzania w związku z inwestowaniem pasywnym i odwzorowywaniem indeksów. Przy funduszach inwestycyjnych, które często są zarządzane w sposób aktywny, opłaty są wyższe. Fundusze dłużne są jednak zazwyczaj bezpieczniejsze i wiążą się z niższym ryzykiem inwestycyjnym. Agresywniejsze fundusze akcyjne charakteryzują się niższymi opłatami,

• zarządzanie portfelem - inwestowanie w ETF-y nie wiąże się z podejmowaniem decyzji dotyczących kupna i sprzedaży aktywów. Celem jest odwzorowanie wybranej strategii inwestycyjnej. Przy tradycyjnym funduszu inwestycyjnym od osoby zarządzającej wymaga się bieżących decyzji inwestycyjnych . Ważna jest więc nieustanna aktywność i zaangażowanie.

Przed podjęciem decyzji o zainwestowaniu swoich środków warto dobrze przemyśleć swoją decyzję i zapoznać się z plusami i minusami różnych opcji. Dobrze jest też dowiedzieć się, czym jest ryzyko inwestycyjne i jak może ono wpłynąć na zainwestowane środki.

Jakie zalety mają fundusze ETF?

Aby jeszcze zrozumieć, czym są fundusze ETF, warto przyjrzeć się ich charakterystycznym cechom, które jednocześnie można określić jako zalety Exchange Traded Fund. Należą do nich:

• niskie opłaty związane z kosztami zarządzania - wybór ETF-ów pozwala uniknąć dość dużej części kosztów zarządzania, które należy zazwyczaj ponieść, decydując się na tradycyjne fundusze inwestycyjne. Dzięki temu inwestowanie w ETF to więcej opcji za stosunkowo mniej. W dłuższym okresie dla inwestora indywidualnego jest to bardziej opłacalne,

• proste zasady - w większości przypadków wartość ETF odzwierciedla zachowanie indeksu giełdowego. Dzięki temu inwestor ma możliwość w łatwy sposób określić, jakiego zwrotu może oczekiwać. Wartości indeksu ETF zazwyczaj naśladują rynek,

• niskie opłaty z tytułu uczestnictwa - ETF-y są dostępne dla ogółu społeczeństwa. To fundusz indeksowy, który jest dostępny już za kwotę na poziomie kilkudziesięciu złotych. Uwzględniając dowolne biuro maklerskie i koszty administracji, fundusze ETF mogą być dobrym wyborem zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych,

• szeroka dywersyfikacja - już jeden dany ETF daje możliwość zróżnicowania składu portfela inwestycyjnego. To jednocześnie większe bezpieczeństwo inwestowania w ETF, ale i ekspozycja na wiele instrumentów naraz,

• łatwość nabycia i sprzedaży - inwestowanie w ETF-y możliwe jest zaraz po założeniu rachunku maklerskiego. Zakup ETF-ów trwa niespełna kilka chwil, podobnie jak sprzedaż. Operacje te można wykonać w dowolnej chwili,

• automatyczne korygowanie - w sytuacji, gdy określona spółka wypadnie z danego indeksu, a na jej miejsce wejdzie inna, inwestor nie musi samodzielnie dokonywać żadnej zmiany, tak jak ma to miejsce w przypadku samodzielnego inwestowania. Nabywając ETF-y, działania te dokonywane są w sposób automatyczny. W przypadku wycofania się emitenta, często fundusz bywa wycofany z obiegu. Wówczas emitent odkupuje tytuły uczestnictwa od inwestorów,

• szeroki wybór - inwestor do wyboru ma kilka tysięcy krajowych, jak i zagranicznych ETF-ów. Pozwala to na stworzenie różnych strategii inwestycyjnych,

• bezpieczeństwo inwestowania - ETF-y dopuszczone do obrotu giełdowego to instrumenty finansowe, które podlegają ścisłym regulacjom prawnym. Są też nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Aktywa gromadzone w ETF-ach oddzielone są od majątku przedsiębiorstw emitujących je.

Fundusze ETF zapewniają też pewną przejrzystość. ETF-y każdego dnia podają, w co dokładnie zainwestowane są środki w nich zgromadzone.

Ryzyko braku uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego i inne wady ETF-ów - co warto wiedzieć?

Inwestowanie w ETF-y podobnie jak w inne instrumenty finansowe bywa ryzykowne. Każda z opcji posiada zarówno swoje pozytywne strony, jak i wady, które zawsze należy wziąć pod uwagę, decydując się na zainwestowanie nawet stosunkowo niewielkich kwot. Przed zainwestowaniem w fundusze ETF warto wziąć pod uwagę:

• stosunkowo niższą rentowność - ETF-y odzwierciedlają indeksy. Oznacza to, że ich wyniki są dość zbliżone do tych indeksów. Jednak uzyskanie wyższych zysków z indeksów dochodowych niż na rynku jest znacznie trudniejsze niż wtedy, gdy zarządzamy portfelem w sposób aktywny,

• koszty transakcyjne i opłaty - choć koszty zarządzania ETF-ami są niższe niż przy tradycyjnych funduszach, nadal trzeba je ponosić. Opłaty wiążą się z z koniecznością uiszczenia podatku od zysków kapitałowych czy opłat za usługi brokerskie. Ponadto w przypadku funduszy inwestycyjnych obowiązuje również podatek od zysków kapitałowych na poziomie 19%,

• tracking error - ETF-y niekiedy mogą śledzić określone indeksy w sposób nieidealny. Różnice te określane są jako tracking error, czyli błąd śledzenia. Przyczyną takiej sytuacji bywają koszty transakcyjne, zmiany w składzie indeksu, a także opłaty za zarządzanie,

• brak dywidendy - niekiedy ETF-y zamiast wypłacać je, polegają na reinwestowaniu. Może to być niekorzystne dla osób, które poszukują stałego przepływu kapitału.

Wszystkie te aspekty mogą wpłynąć na brak uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego lub znacznie niższy zysk niż zakładano początkowo. Należy pamiętać, że takie ryzyko wpisane jest w fundusz indeksowy, jak i tradycyjne fundusze inwestycyjne.

Ponadto poza giełdą i inwestowaniem w fundusze inwestycyjne, akcje czy fundusze ETF istnieją również inne opcje pomnażania kapitału. Zawsze można też skorzystać z ofert kont oszczędnościowych lub lokat.

Jeżeli jednak chcesz spróbować swoich sił w świecie giełdowym, fundusze ETF mogą być dobrą opcją, zwłaszcza jeśli początkowo spróbujesz metodą małych kroków. Warto też skorzystać z różnych opcji doradczych i znaleźć rozwiązanie idealnie dobrane do swoich preferencji i możliwości finansowych.