SMART > Poradniki > Porady w finansach > Prokurent – definicja, rodzaje, obowiązki

Prokurent – definicja, rodzaje, obowiązki

Prokurent to osoba upoważniona do reprezentowania interesów przedsiębiorcy w sprawach sądowych i pozasądowych. Zakres jego obowiązków może być bardzo szeroki. Co warto wiedzieć o tej instytucji? Czy warto ustanawiać prokurę? Koniecznie przeczytaj!

Prokurent – definicja, rodzaje, obowiązki
Spis treści
więcej Ikona strzałki

Prokurenta może ustanowić zarówno właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, jak również zarząd czy wspólnicy różnego rodzaju spółek. Warto zastanowić się nad utworzeniem takiej instytucji we własnej firmie, ponieważ osoba prokurenta będzie mogła Cię wyręczyć w załatwianiu spraw sądowych oraz pozasądowych. To spore udogodnienie, które ma na celu usprawnienie obrotu gospodarczego.

Czym jest prokura? Kim jest prokurent?

Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, którego może udzielić wyłącznie przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Pełnomocnik na mocy udzielonej mu prokury posiada umocowanie do dokonywania czynności o charakterze sądowym lub pozasądowym związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej mocodawcy.

Prokura określana jest mianem “pełnomocnictwa handlowego”, a jej celem jest umożliwienie przedsiębiorcy uczestnictwa w obrocie gospodarczym przez umocowanego prokurenta, a więc ułatwienie obrotu gospodarczego. Chodzi tutaj głównie o szybkość i bezpieczeństwo.

Zakres prokury może być nieograniczony i dotyczyć wszelkich czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale prokura może być również ograniczona do dokonywania niektórych czynności lub czynności ze skutkiem wobec osób trzecich.

Istnieją czynności, które są zastrzeżone dla zarządu przepisami ustawy lub wewnętrznymi uregulowaniami w przedsiębiorstwach (będę o nich wspominać w dalszej części tekstu), ale w przypadku wszystkich innych działalności prokurenta będą one wywierały wiążące skutki prawne dla spółki.

Wybierz najlepsze konto firmowe!

Rodzaje prokury

Podstawowy podział prokury to wyróżnienie prokury samodzielnej oraz łącznej. Prokura samodzielna (samoistna) pozwala na samodzielne dokonywanie czynności sądowych oraz pozasądowych przez jednego prokurenta.

Prokura łączna dzieli się na właściwą oraz niewłaściwą. Prokurent działający na mocy prokury łącznej właściwej ma obowiązek działać w imieniu mocodawcy łącznie z innymi prokurentami. Prokura niewłaściwa uprawnia do działania z innym prokurentem, członkami organu zarządzającego lub wspólnikami spółki kapitałowej.

Kto może zostać prokurentem?

Prokurentem może zostać każda osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Posiadane wykształcenie lub kwalifikacje są tutaj kwestią, która nie interesuje ustawodawcy, ale powinna być istotna z punktu widzenia przedsiębiorcy udzielającego prokury.

Ustanowienie prokurenta należy ujawnić w CEIDG lub KRS.

Jak odwołać prokurenta?

Prokurent może zostać powołany na czas określony lub nieokreślony, ale nawet w przypadku prokury określonej, prokurenta można odwołać przed czasem. Mocodawca ma możliwość odwołania prokurenta w dowolnym terminie. Przy odwoływaniu prokurenta należy dokonać zgłoszenia do sądu rejestrowego, dlatego warto zachować pisemną formę takiego odwołania. Prokurenta może odwołać każdy z członków zarządu samodzielnie. Nie jest wymagana zgoda wszystkich członków zarządu.

Prokura wygaśnie samoistnie, jeśli prokurent umrze lub działalność gospodarcza mocodawcy zostanie wykreślona z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego. Do wygaśnięcia dojdzie również na skutek: ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji i przekształcenia przedsiębiorcy.

Uprawnienia prokurenta

Uprawnienia prokurenta będą uzależnione od rodzaju i zakresu prokury, jaka została mu przydzielona. Przy najszerszych uprawnieniach prokurent będzie miał prawo i obowiązek do dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych dotyczących przedsiębiorstwa mocodawcy.

Czego prokurent nie będzie mógł zrobić bez względu na przydzielony mu zakres prokury?

  • Zbycie przedsiębiorstwa – tutaj konieczne jest dodatkowe pełnomocnictwo;

  • przekazanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania – konieczne jest dodatkowe pełnomocnictwo;

  • zbywanie i obciążanie nieruchomości będących własnością mocodawców – konieczne jest dodatkowe pełnomocnictwo;

  • powoływanie innych pełnomocników;

  • złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

W jaki sposób powołać prokurenta? Różnice pomiędzy ustanawianiem a udzielaniem prokury

Pojęcia “ustanawiania” oraz “udzielania” prokury są często traktowane jako jednoznaczne. Okazuje się jednak, że posiadają one inne znaczenia.

Do ustanowienia prokurenta dochodzi w stosunkach wewnętrznych przedsiębiorstwa. W tym kontekście mówi się o wyborze osoby odpowiedniej do zajęcia stanowiska prokurenta oraz ewentualnym podjęciu uchwały wspólników lub zarządu w tym zakresie. Dopiero po ustanowieniu prokurenta można przejść do udzielania prokury,

Udzielanie prokury to załatwianie spraw formalnych. To czynność wywołująca skutki zewnętrzne. Udzielanie prokury powinno odbywać się zgodnie z zasadami reprezentacji ustalonymi w spółce.

Prokurent – najważniejsze informacje

  1. Prokurent to szczególny rodzaj pełnomocnictwa.

  2. Ustanowienie prokury należy do organów zarządczych przedsiębiorstwa.

  3. Pełnomocnik na mocy udzielonej mu prokury posiada umocowanie do dokonywania czynności o charakterze sądowym lub pozasądowym związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej mocodawcy.

  4. Prokurent podejmuje działania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

  5. Obowiązki prokurenta mogą być bardzo szerokie, ale również mogą zostać ograniczone do wykonywania konkretnych czynności.

  6. Istnieje szereg czynności, które nie leżą w kompetencjach prokury. Aby prokurent mógł ich dokonać, potrzebuje pełnomocnictwa szczególnego.

  7. Aby udzielono prokury, konieczna jest zgoda całego zarządu lub wszystkich współwłaścicieli, ale do jego odwołania wystarczy jeden głos.

Prokurent to osoba, która reprezentuje spółkę na mocy nadanego mu pełnomocnictwa nazywanego prokurą. Prokurent może dokonywać czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokurent nie jest członkiem zarządu. Jest jednak wybierany decyzją zarządu, na podstawie odpowiedniej uchwały.

Prokurenta może ustanowić właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, współwłaściciele spółek osobowych lub zarząd spółek kapitałowych. Po ustanowieniu prokury, konieczne jest udzielenie prokury w konkretnym organie rejestrowym.

Wygaśnięcie prokury następuje, kiedy mocodawca odwoła prokurenta. Prokura może również wygasnąć samoistnie, kiedy została ustalona na określony czas, jeśli prokurent umrze lub działalność gospodarcza mocodawcy zostanie wykreślona z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego. Do wygaśnięcia dojdzie również na skutek: ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji i przekształcenia przedsiębiorcy.

Powołanie prokurenta nie jest jednoznaczne z przydzieleniem mu stanowiska kierowniczego. Osoba ta działa w imieniu przedsiębiorcy, ale nie pełni obowiązków zarządczych. Prokurent nie jest też członkiem organu zarządzającego.

Prokurent nie może dokonać w imieniu przedsiębiorcy wszystkich czynności prawnych. W jego kompetencjach nie znajdują się na przykład: 

  • prawo do zbycia przedsiębiorstwa – dokonanie takich czynności prawnych wymaga dodatkowego pełnomocnictwa szczegółowego;
  • przekazanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania – dokonanie takich czynności prawnych wymaga dodatkowego pełnomocnictwa szczegółowego;
  • zbywanie i obciążanie nieruchomości będących własnością mocodawców – do dokonania czynności prawnej konieczne jest dodatkowe pełnomocnictwo szczegółowe;
  • powoływanie innych pełnomocników;
  • złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości

Prokurent może zwolnić pracownika, jeśli mocodawca nie wykazał przesłanek wyłączających tę czynność spod jego kompetencji.

Istnieje możliwość zatrudnienia prokurenta na podstawie umowy o pracę na stanowisku prokurenta.

Komentarze

Potwierdź że nie jesteś robotem!
Dziękujemy za zadanie pytania!
Nasi Redaktorzy odpowiedzą tak szybko jak to możliwe a informację o udzieleniu odpowiedzi prześlemy na podany adres e-mail .
Coś poszło nie tak. Prosimy spróbować ponownie później.

Poradniki