Wypłata 1 zł na każdą akcję z tytułu obniżenia kapitału zakładowego przez Getin Holding zwróciła uwagę inwestorów na kontrolowaną przez Leszka Czarneckiego spółkę. Mnożą się jednak wątpliwości o wymiar podatku, bo okazuje się, że domy maklerskie różnie podeszły do zagadnienia.
Temat obniżenia przez Getin Holding kapitału zakładowego był komunikowany przez spółkę inwestorom od ponad roku. Zresztą zgoda NWZA Getin Holdingu na stosowną uchwałę została podjęta w grudniu 2021 r. Wartość nominalną akcji obniżono z 4 zł do 10 groszy. Kapitał zakładowy tym samym spadł o 740,1 mln zł do kwoty 18,98 mln zł. Większa część trafiła na kapitał rezerwowy, a mniejsza do akcjonariuszy.
Uprawnionych do wypłaty 1 zł na akcję ustalono wg stanu na 9 grudnia 2022 r., a na dzień wypłaty wskazano 30 grudnia 2022 r. Jednak, aby znaleźć się na liście uprawnionych, akcje należało zakupić najpóźniej 7 grudnia, tak aby zgodnie z dwudniowym okresem rozliczeniowym (D+2), 9 grudnia akcje widniały na przypisanym rachunku maklerskim. Dlatego też już 8 grudnia akcje rozpoczęły notowania po „odjęciu” wypłaty przewidzianej dla akcjonariuszy.
Giełda Papierów Wartościowych nawet zaktualizowała we wrześniu 2022 r. z tego tytułu, dokument „Szczegółowe Zasady Obrotu Giełdowego w systemie UTP”, tak aby wypłata oznaczała dla notowań kursu to samo co wypłata dywidendy. Odjęcie od kursu spółki z 7 grudnia wartości wypłaty środków z tytułu obniżenia kapitału zakładowego sprawiło, że Getin Holding został spółką groszową, chociaż nie pierwszy raz, bo poniżej 1 zł kurs znajdował się także między sierpniem 2020 a czerwcem 2021 r., czy w końcówce 2018 r.
Sam okres między 7-9 grudnia przyniósł ogromną zmienność na akcjach, a część inwestorów wydawała się zdezorientowana sytuacją, gdy w tabeli 8 grudnia zobaczyli groszowy kurs odniesienia Getinu, który dzień wcześniej był handlowany sporo powyżej 1 zł. Skończyło się wzrostem kursu spółki na jednej sesji o prawie 50 proc.
Pieniądze od Getinu na nowy rok
Akcjonariusze, którzy załapali się na listę do wypłaty 1 zł i nie sprzedali akcji, zacierali racę. Ceny papierów, które dalej posiadali mocno rosły, a wkrótce mieli otrzymać przelew ze swojego domu maklerskiego. Wypłata miała nastąpić 30 grudnia, ale praktycznie (księgowanie przelewów) większość inwestorów miał ją dostać już w 2023 r. Pozostała jeszcze kwestia ile wpłynie na konto, bowiem traktowana jak dywidenda, wypłata środków podlegałaby pod zryczałtowaną stawkę podatku od zysków kapitałowych w wysokości 19 proc.
O tym, że taki podatek zostanie pobrany informował sam Getin Holding, który przygotował pakiet informacji dla akcjonariuszy, w którym starał się tłumaczyć zawiłości związane z procesem obniżenia kapitału zakładowego oraz jego zasadność w kontekście funkcjonowania spółki.
Getin na podstawie uzyskanych opinii prawnych wskazał, że analogicznie jak w wypadku wypłaty dywidend, w procesie biorą udział KDPW (umowa techniczna), instytucje prowadzące rachunki uprawnionych do wypłaty świadczenia (banki i domy maklerskie) w porozumieniu z Getin Holding, a obowiązki podatkowe PIT/CIT ostatecznie powstają po stronie podmiotów prowadzących ww. rachunki. I tu pojawia się problem, bowiem okazuję się, że DM różnie podeszły do sprawy.
Przychód, koszt, podatek
Chociaż samo pobranie zryczałtowanego podatku wydaje się zasadne, to okazuje się, że DM mogły różnie podchodzić do określenia podstawy opodatkowania. Tak przynajmniej wynika z otrzymanych od nich odpowiedzi na nasze pytania oraz zgłoszeń czytelników
„W mojej opinii, jeżeli Getin Holding wypłacił akcjonariuszom 1 zł na akcję, to powstał obowiązek pobrania i odprowadzenia do Urzędu Skarbowego 19-proc. zryczałtowanego podatku dochodowego. Mówi o tym wprost art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych” – powiedział dla Bankier.pl Jerzy Żyjewski z pitfx.pl, księgowy specjalizujący się w rozliczaniu transakcji na rynkach finansowych.
Wspomniane przepisy mówą:
art. 30a. updof
1. Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19 proc. zryczałtowany podatek dochodowy (...) :
4) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;
Wysłaliśmy do najpopularniejszych domów maklerskich pytania, w jaki sposób potraktowały wypłacane przez Getin Holding środki i czy pobierano podatek, a jeśli tak, to jaka była podstawa opodatkowania i uwzględnione koszty.
Już pierwsze odpowiedzi wskazują na istotne rozbieżności. Okazuje się bowiem, że 1 zł na papier dla akcjonariusza Getin Holdingu, w zależności od tego, gdzie ma rachunek maklerski mogło, po obliczeniu należnego podatku, oznaczać zupełnie inną kwotę przelewu. Wynika to z różnego ujęcia kosztów nabycia akcji, które pomniejszają przychód z tytułu obniżenia kapitału zakładowego.
Przez GPW, wypłata w odniesieniu do kursu została potraktowana jak dywidenda, jednak domy maklerskie, o ile zastosowały stawkę 19 proc. podatku zryczałtowanego, o tyle niektóre naliczyły go od różnych kwot, a nie od 1 zł na akcję wypłaconych przez Getin. Były też takie, które 19 proc. naliczyły od 1 zł, tak jak gdyby to była dywidenda, co oznaczało 81 groszy wpływu na konto już po podatku, na każdą akcję spółki.
Według DM BOŚ przychód z tytułu obniżenia kapitału zakładowego Getin Holdingu został opodatkowana stawką zryczałtowaną 19 proc. Natomiast uwagę zwraca koszt uzyskania tego przychodu, który został potraktowany jako 25 proc. ceny zapłaconej za nabycie akcji Getinu. Poniżej pełna odpowiedź DM BOŚ.
„Po przeprowadzonej analizie DM przyjął stanowisko w którym obniżenie kapitału zakładowego dla akcji spółki Getin Holding zostało opodatkowane podatkiem ryczałtowym (analogicznie jak wypłata dywidendy - dla polskich rezydentów podatkowych w wysokości 19 proc.) - natomiast koszt uzyskania przychodu (na potrzeby wyznaczenia podatku) został rozpoznany na poziomie 25 proc. pierwotnego kosztu uzyskania przychodu” - brzmi odpowiedź z DM.
„Wartość nabycia akcji pozostałych na rachunku została zaś skorygowana w systemie księgowym DM do wartości 75 proc. pierwotnej wartości zakupu” – dodano.
W uzupełnieniu DM BOŚ wskazał, że rozpoznanie kosztu na poziomie 25 proc. wynikało z wypłaty 1 zł (25 proc.) z 4 zł pierwotnej wartości nominalnej akcji Getinu.
Mechanizm zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów zastosowało też BM Santandera, wskazało, że zryczałtowany podatek dochodowy został pobrany, ale podstawę opodatkowania (1 zł na akcję) zmniejszono o 97,5 proc. kosztów nabycia akcji Getin Holding. Co ważne, jeśli inwestor kupował, pakiety akcji po różnych cenach i na rachunku ma wskazaną średnią cenę nabycie wszystkich akcji, to BM obliczyło należną wypłatę dla każdego kupionego pakietu oddzielnie.
„W przypadku późniejszej sprzedaży tych akcji koszty uzyskania przychodu, wykazane w Informacji PIT-8C (obejmujące rok, w którym klient sprzeda akcje), będą niższe o 97,5 proc. względem ceny nabycia” - pisze BM Santandera.
Tu z kolei BM Santandera zmniejszyło koszt przychodu, przyjmując redukcję wartości nominalnej akcji Getinu, która spadła z 4 zł do 0,10 zł, czyli o właśnie 97,5 proc.
Czekamy na kolejne odpowiedzi domów maklerskich m.in. od BM mBanku, DM XTB, BM ING, BM PKO, czy DM Noble Securities, w jaki sposób potraktowały wypłatę środków Getinu dla swoich klientów i będziemy informować o mechanizmach zastosowanych u poszczególnych brokerów oraz ich interpretacjach zaistniałego zdarzenia, które okazały się mocno rozbieżne. Prosimy też o kontakt czytelników, którzy korzystają z usług zagranicznych brokerów, jak sprawa wypłaty od Getinu została przeprowadzona na ich platformach.
"Podatnik (akcjonariusz), jeśli uważa, że kwota podatku pobrana i zapłacona przez płatnika (dom maklerski), jest nieuzasadniona, może zwrócić się do organów podatkowych o zwrot nadpłaty. Otrzyma wtedy decyzję, która będzie zawierać uzasadnienie. W przypadku, gdy nie będzie ona po myśli podatnika, może on ją zaskarżyć" - przypomina Żyjewski.
