Klienci banków potrafią zrobić niezłe wrażenie. Trzech na czterech bankowców jest przekonanych, że Polacy mają wysoką lub przynajmniej średnią wiedzę o finansach osobistych. Ale czy tak jest faktycznie?
Pytanie jak ocenia Pan/Pani kompetencje finansowe (czyli wiedzę i umiejętności w zakresie finansów osobistych) osób korzystających z usług banków zadał pracownikom placówek - instytut badawczy TNS Polska. Wyniki wypadły nad wyraz korzystnie. Najwięcej ankietowanych, bo aż 62 proc. odpowiedziało, że klienci mają średni poziom kompetencji finansowych, kolejne 14 proc. uznało, że są one dość wysokie. Jedynie 23 proc. ankietowanych bankowców uważa, że klienci prezentują raczej niski poziom wiedzy, a zaledwie jeden na stu badanych ma bardzo kiepskie zdanie o umiejętnościach finansowych klientów.
Jak oceniłby Pan/Pani kompetencje finansowe (tj. wiedzę i umiejętności w zakresie osobistych finansów) osób korzystających z usług banków
Źródło: TNS Polska, Monitor Bankowy luty 2014 r.
Wyłaniający się z tych badań obraz bankowego klienta stoi to w zupełnej sprzeczności z wynikami ankiety przeprowadzonej przez TNS Polska kilka miesięcy wcześniej wśród ogółu Polaków (reprezentatywna próba 1000 osób od 18 roku życia). Latem 2013 r. odpowiadali oni na pytanie: "Co zdaniem Pani/Pana Polacy wiedzą o finansach?". I generalnie z odpowiedzi wyszło, że niewiele. Jedynie jeden na czterech pytanych uważał, że umie przeanalizować warunki i koszty kredytu (24 proc.), podobnie wyszło z rozumieniem zapisów umowy produktów finansowych (26 proc.). Tylko 27 proc. ankietowanych uznało, że wie jak należy postępować, gdy pojawiają się trudności z zapłatą rachunków i spłatą zadłużenia. Na dodatek kłopotem dla badanych była nie tylko analiza kosztów pożyczki i umowy kredytowej, ale sama decyzja "Kiedy warto zaciągnąć kredyt?". Takie rozeznanie zadeklarowało jedynie 28 proc. pytanych. Nieźle wypadła jedynie ocena umiejętności zarządzania budżetem domowym. W tej kategorii - 57 proc. ankietowanych stwierdziło, że wiedzą jak to robić.
Co zdaniem Pani/Pana Polacy wiedzą o finansach:
Źródło: TNS Polska - "Edukacja finansowa Polaków", 2013.
Wygląda na to, że wyjątkowo korzystne opinie pracowników banków na temat klientów, to w dużej mierze efekt kreowanego wizerunku. Zamiast koncentrować się na robieniu dobrego wrażenia i podpisywaniu bez mrugnięcia okiem niezrozumiałych dokumentów finansowych lepiej jednak postępować w myśl przysłów: "Kto pyta nie błądzi" albo nawet za każdym razem "Udawać Greka" tym bardziej, że produkty finansowe wciąż się zmieniają i często coraz bardziej się komplikują. Z pewnością z takim dociekliwym nastawieniem załatwienie sprawy potrwa dłużej. Trudno też będzie o zdobycie sympatii odpowiadającego na dziesiątki pytań pracownika banku, ale taka ciekawość z pewnością pozwoli pogłębić wiedzę finansową, albo przynajmniej ją zaktualizować. W efekcie może pomóc w uniknięciu różnego rodzaju dodatkowych opłat i prowizji, z większą świadomością podejść do kolejnych produktów, czy też umiejętnie reagować, gdy pojawiają się kłopoty ze spłatą kredytu.
Halina Kochalska
Open Finance
