Najpilniejszym zadaniem rządu po wyborach jest uporządkowanie podstawowych zasad polskiej polityki energetycznej, w tym postawienie na transformację energetyczną i zapewnienie konkurencyjnego rynku energii – rekomenduje Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu.
„Sektor energetyczny w Polsce jest dziś w szczególnym momencie: bilans energetyczny się pogarsza, koszty paliw i CO2 są wysokie, co ma odzwierciedlenie w cenach energii. Polska energetyka potrzebuje pełnej mobilizacji, realnej i spójnej strategii, przyśpieszenia inwestycji – inaczej ceny energii będą stale rosły, a bezpieczeństwo systemu zostanie poddane poważnej próbie” – napisano w komunikacie prasowym Rady.
Eksperci wskazują, że transformacja energetyczna jest niezbędna, służy wzmacnianiu konkurencyjności gospodarczej kraju. Musi mieć na uwadze nie tylko interesy sektora energetycznego, ale przede wszystkim odbiorców – zarówno gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw. Musi także zapewnić bezpieczeństwo energetyczne i ciągłość dostaw energii do odbiorców.
Według ekspertów podstawową zasadą w energetyce powinny być reguły rynkowe.
„Konieczne jest zapewnienie konkurencyjnego rynku energii, który kształtuje ceny w sposób przejrzysty i niezależny od polityki. To ważne dla mobilizowania inwestycji energetycznych, zwiększania konkurencyjności gospodarki i ograniczania cen dla odbiorców, a jednocześnie dla sygnałów cenowych dla elastyczności i efektywności energetycznej” – napisano.
W ocenie Rady BEiK rząd powinien prowadzić transparentną, obiektywną i spójną politykę informacyjną oraz dbać o włączanie wszystkich interesariuszy w proces legislacyjny.
„Należy zweryfikować zakres centralizacji polskiego sektora energetycznego na rzecz jasnego podziału zadań pomiędzy regulatora, uczestników hurtowego rynku energii, nadzór właścicielski oraz odpowiedzialne za całość ministerstwo, ze wzmocnionym zapleczem analitycznym” – napisano.
Rada BEiK proponuje pięć pakietów kluczowych działań
Pakiet strukturalny zakłada przyznanie transformacji energetycznej nadrzędnej roli w przyszłym rządzie i określenie strategicznych celów polityki klimatyczno-energetycznej kraju. Wśród zadań dla nowego rządu jest m.in. jak najszybsze opracowanie podstawowych dokumentów strategicznych: Strategii Długoterminowej w zakresie redukcji emisji CO2 (do 2050 r.), Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. i Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu, Strategii ciepłownictwa i ogrzewnictwa, wydzielenie aktywów węglowych, utworzenie Funduszu Transformacji Energetyki i wykorzystanie przychodów z aukcji uprawnień do emisji CO2 na transformację energetyczną.
Pakiet dla odnawialnych źródeł energii przewiduje m.in. zwiększenie potencjału rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie i na morzu, modyfikację systemu wsparcia energetyki prosumenckiej i odbiorców energochłonnych.
Wśród rekomendacji dla ciepłownictwa i ogrzewnictwa jest m.in. stworzenie narzędzi poprawy efektywności energetycznej.
Pakiet dla sieci to m.in. zwiększenie transparentności procedowania wniosków o wydanie warunków przyłączeniowych na poziomie sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, wzmocnienie regulacji bodźcowej dla spółek dystrybucyjnych umożliwiającej zmniejszenie liczby odmów dla wniosków o przyłączenie do sieci, zwiększenie inwestycji w modernizację i rozwój sieci.
Z kolei wśród rekomendacji w obszarze odbiorców i rynku energii jest m.in. zniesienie limitów cenowych dla wytwórców energii na rynku hurtowym od 2024 r. i utrzymanie takiej opcji wyłącznie w sytuacji awaryjnej, przywrócenie obliga giełdowego dla wytwórców węglowych wydzielonych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa, modyfikacja krajowych przepisów w celu odmrożenia cen energii dla gospodarstw domowych z uwzględnieniem kryterium dochodowego, zaproponowanie bonu energetycznego dla odbiorców wrażliwych i najbardziej narażonych MŚP.
Rada wskazała, że rekomendacje dla przyszłego rządu nie mają charakteru politycznego.
"(...) ktokolwiek zostanie wybrany do sprawowania władzy – będzie się mierzył z tymi samymi, dużymi wyzwaniami" - napisano. (PAP Biznes)
pel/ gor/
